ESV Sandığının hukuki durumu ve maaş artışları:
İki ayrı sandığımız bulunmakta, birincisi (ESV)yasal ve zorunlu bir sandık, ikincisi ise özel hükümlere tabi bir sandık olarak kurulmuştur. (ÖSGV)
2011 yılında çıkartılan 6111 sayılı torba kanunun 53. Maddesi ile ESV’nin dahil olduğu 17 tane benzer nitelikte bulunan tüm sandıklar SGK’ya devredilinceye kadar maaş düzenlemeleri muadil emeklilere verilen maaş artışları üzerinden gerçekleştirilecektir. Bu nedenle sandığın kendi düzenlemeleri bir anlam ifade etmemekte, maaş artışları Meclis ve C.Başkanı tarafından belirlenmektedir. Bu nedenle maaş artışlarını sandık ya da banka yönetiminden beklemek doğru olmayıp, tüm emekli ve emekli örgütleri ile birlikte maaş artışları için ortak mücadele edilmesi birincil önceliktir.
MADDE 53-17/7/1964 tarihli ve506 sayılı Sosyal Sigortalar Kanununun geçici 20 nci maddesine aşağıdaki fıkra eklenmiştir.
“Birinci fıkranın (b) bendinin uygulanmasında, yardımların sağlanması ve bağlanması yönünden alt sınırın belirlenmesinde muadil miktar karşılaştırması esas alınır. Ancak, gelir ve aylıkların artırılmasında 506 sayılı Kanuna göre bağlanan gelir ve aylıkların artırımına ilişkin hükümler devir tarihine kadar uygulanmaz. 5510 sayılı Kanunun geçici 20 nci maddesinin onikinci fıkrasında yer alan sınırlama dâhilinde sandıkların kuruluş senetlerinde yer alan hükümler ve sandıkların uygulamaları saklıdır. Bu hüküm, yürürlüğe girdiği tarihten önceki artışlarda ve görülmekte olan davalar hakkında da uygulanır.”
ÖSGV’nin hukuki durumu ve maaş artışları:
ÖSGV ise kendi kuralları çerçevesinde işlemekte, ancak sandığın 8. Maddesi kapsamında maaş hesaplaması yapılmakta, sandığın gelir ve giderleri düşüldükten sonra enflasyon farkı ve belli bir tutar sandık gelirlerine aktarılmakta, üzerinde fark kalırsa maaşlara zam olarak verilmektedir. Kısaca sandık kendini büyütmekte ancak hesaplama formülü nedeniyle verilen zamlar düşük kalmakta/verilmemektedir. Özellikle 2021 yılında resmi enflasyon %48, Enag enflasyonu %70 seviyesinde iken sandıklar %17 ve %19 oranında enflasyonun altında büyümüş (sandık paralarının neredeyse resmi enflasyonla %13’ü enag enflasyonu ile yarısı gerçek anlamda erimiş) ve zam verilmemiştir. Hükümetin sandığın elinde bulunan dövizleri bozdurmak için baskı yaptığı ve bu zararda birincil sorumlu olduğu ancak yöneticilerin duruma ses çıkarmayarak talebi uygulayarak zarara sebep oldukları şifahi olarak bilgi edinilmiştir.
Maaş artışı için sandık sözleşmesinin 8. Maddesinin Genel Kurul kararı ile değiştirilmesi gerekmektedir. Bu değişmeden maaş artışı mümkün değildir.
Son iki yıldır arada bir fark oluşmadığı için 2022 yılında verilen zamlar 2800’e yakın emeklinin tepkisi ile maaş farklarını hesaba iade etmesi ile sonuçlanmış iken, 2023 yılında yine maaş artışı gerçekleşmemiş, ancak sandık sözleşmesinde bulunan sosyal yardım maddesi kapsamında tek seferlik 13 bin liralık bir ödeme gerçekleştirilmiştir. Maaş hesaplanmasının değişmesi için ÖSGV Genel kurulunda ilgili maddenin değişmesi gerekmekte olup, ÖSGV Genel kurulunun yapılması ve Sandık Yönetiminin ilgili madde taslağının paylaşılması beklenmektedir.
BES’e Geçiş
Bireysel emeklilik sistemine toplu bir geçiş söz konusu olmayıp, sandığın 7. Maddesinde yapılan değişiklikle ÖSGV’nin 1.5 milyar TL civarında bir parası BES’e devredileceği, çalışanlar adına acıkacak toplu BES hesaplarına maaşlarının %4’ü civarında olan katkı payının %5’e çıkarılacağı, bankanın katkı payının yine aynı şekilde %4 oranından %5 oranına çıkartılacağı, söz konusu tutarlar için devletin vereceği %30’luk devlet katkısının sadece çalışanlar için değil tüm sandığın gelirlerinin artırılması için kullanılacağı Sandık Yönetimi tarafından yapılan toplantılarda ifade edilmekle birlikte, henüz bu konuda sandık sözleşmesine dair değişiklik maddeleri paylaşılmamıştır.
Bu şekilde bir düzenleme yapılması durumunda durum çalışanlar
aleyhine emekliler lehine bir durum yaratacağı, emeklilerin şahsi olarak BES’e geçme durumlarının olmadığı ifade edilmiştir. Sandık yönetimi genel kurul ile tüm delegelerin onayını alarak düzenleme yapsa dahi Sendika olarak sandık ve üyeler aleyhine olabilecek gelişmeler için, bireysel olarak sözleşme maddeleri ve düzenlemeleri gerekirse dava konusu edeceğimiz ifade edilmiştir.
Açılan Davalar ve Durumları:
Sandık Genel Kurullarının İptaline Dönük Dava
Seçimlerin şeffaf olmaması, delege seçiminde bazı üyelerin ikinci seçimde aday gösterilmemesi, ÖSGV Genel Kurulunun iptaline dönük davada mahkeme bilirkişi görevlendirmesi yaptı. Süreç yavaş ilerlemektedir.
ESV Genel Kurulunun iptaline dönük dava istinaf mahkemesinde devam etmektedir.
Genel Kurulun İptali İçin Açılan Davaları
2 Ağustos 2023’te yapılan Banka Genel Kurulunda alınan 12.5 milyar TL civarı nakit, toplam 20 Milyar TL destek olarak bağış kararı, yönetim ve denetim kurulu üyelerinin belirlenmesi konularında alınan kararların iptali için iki üyemiz üzerinden açtığımız davalar birleştirilmiş olup, 20 Aralık 2023’te birleştirilmiş davanın ilk duruşması gerçekleşecektir.
Haldız İnşaat
Haldız İnşaat ile ilgili olarak Sandık tarafından hazırlanan komisyon raporu sonrası, Sandık Başkanı mevcut banka yönetimi tarafından emekli edilmiştir. Komisyon raporu sonrası eski Sandık Yönetim Kurulu Başkanı/Eski Banka Genel Müdür Yrd. hakkında emniyeti suistimal suçlaması ile suç duyurusunda bulunulmuş, sendika yönetim kurulu ve sendika üyelerimiz Cimer üzerinden aynı konu hakkında suç duyurusunda bulunmuş ve karakolda ifade vermişlerdir. Ancak savcılık suç duyurusu hakkında takipsizlik kararı vermiş ve Sandık Yönetimi kendi hazırladıkları komisyon raporuna ve tüm bilgi ve belgeler kendilerinde olmasına rağmen savcılığın verdiği takipsizlik kararına süresinde itiraz etmeyerek sorumluları temize çıkartmışlardır. Aynı şekilde ortaya çıkan zararın tespiti için Sandık şirketi tarafından açılmış hukuk davası devam etmekte olup, Sendika yönetimimiz tarafından da hukuk davası takip edilmektedir. Konuyla ilgili olarak CHP Meclis soru önergesi vermiş ve zararın 62 milyon dolar olduğu ifade edilmiştir. İnşaatların devam ettirildiği bilgisi şifahi olarak ifade edilmiş ancak zararın tespiti mevcut şartlarda mümkün görünmemektedir. Sandık yönetimi kendi suç duyurusunda bulunduğu ve zararın tespiti için dava açmış iken o dönemde yönetim ve denetim kurulu raporlarında söz konusu duruma ilişkin faliyet raporunda hiçbir madde olmaması ve yönetim ibra edilmiş olması dikkat çekicidir.
Sağlık Sistemimiz Neden SGK ile bağlantılı:
Sandığımız ilaç ödemeleri ve sağlık hizmetlerinde SGK prosedürünü takip etmekte, eczane ve hastane gibi kurumlarla anlaşma yaparak belli indirimler elde etmekte, Ankara ve İstanbul’da klinikler aracılığıyla sağlık hizmeti vermeye çalışmaktadır. Üyelerin sağlık harcamaları konusunda sandık yönetimi genel olarak şikayet etme eğilimi devam etmekle birlikte bu konuda suistimal yapan üyeler konusunda tedbir almak Sandık Yönetiminin sorumluluğundadır. Bu konuda toplam 2000’e yakın oy kullanılan sorunlar ve çözüm önerilerini içeren anket ve öneri listemiz sandık yönetimine ulaştırılmış, olup detaylar sosyal medya hesaplarımız ve web sayfamızdan görüntülenebilir.
Dernekle olan ilişkiler:
İki ayrı yapı olarak emeklilerin çıkarlarına dönük hizmet eden yapılar. Yöntem ve ekip farklılıkları olması nedeniyle, zaman zaman ayrı bakış açıları ortaya çıkmakta. Ancak Sendika olarak saygı çerçevesinde eleştiri ve ortak hareket etme imkanımız her zaman vardır. ÖSGV maaş artışlarının iade edilmesi gibi aynı eyleme destek verebildik. Arada sendika ve dernek üyelerinin tartışmaları olsa da bir çok emeklimiz hem derneğe hem de sendikaya üye durumundadır.
Üyeler ile İletişim
Üyeler ile iletişimi sağlamak üzere bölge ve il bazında temsilcilerimiz, web sayfamız, whatsapp gruplarımız, facebook, instagram, x(Twitter) hesaplarımız aracılığıyla iletişimi sağlamaktayız. Yüz yüze toplantılarımızı düzenli olarak bundan sonra daha etkin bir şekilde yapmaya çalışacağız.
Saygılarımızla